ပိုၼ်းၵႅပ်ႈထုင်ႉမိူင်းတၢင်ႈ

မႂ်ႇသုင်ၶႃႈႉႉႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၶႃႈတေမႃးလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈပိုၼ်း ထုင်ႉမိူင်းတၢင်ႈႁဝ်းႁဵတ်းႁိုဝ်မီးမႃး ၼႆယူႇၶႃႈယဝ်ႉ၊ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵေႃႈလႆႈဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသေ ၶူၼ်ႉၶႂႃႉသွၵ်ႈႁႃ လႆႈတွင်ႈထၢမ်ပႃးတီႈပေႃႈထဝ်ႈလုင်းၵေႇၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ႁဝ်းၶဝ် ဢၼ်ယူႇသဝ်းၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းတၢင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၵႃႈၼင်ႇယိုၼ်းၶိုတ်းလႆႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈမႃးတႅမ်ႈၼႄ ၽူႈမႃးပၼ်ႁႅင်း ၼႂ်းပလွၵ်ႉ ထုင်ႉမိူင်းတၢင်ႈၶမ်း ႁဝ်းၼႆႉယူႇၶႃႈယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇၵူၼ်းထဝ်ႈၶဝ်ၶႆႈၼႄၶႃႈႁဝ်းတႄႉ ထုင်ႉမိူင်းတၢင်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းပဵၼ်မိူင်းၽီလူး/ၽၢႆးလူင် တေလႆႈဝႃႈ ၼႆယူႇၶႃႈယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈၽီလူး/ၽၢႆးၶဝ်မႃးယႃႉၵဝ်းတဝ်လၵ်ႉဢဝ်ၵိၼ်ၵႆႇမူမႃဝူဝ်းၵႂၢႆး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၶဝ် ဢၼ်ယူႇသဝ်းၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းတၢင်ႈၼႆႉ သမ်ႉပေႃးၶႂ်ႈမူၺ်ႉ ၵႂႃႇပႅတ်ႈသဵင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ/သူၼ် ၶဝ်သမ်ႉပေႃးသုၵ်ႉသၵ်ႉလူင်ၵႂႃႇၵူႈပွၵ်ႉၵူႈယွမ်ႇတင်းသဵင်ႈ ဝႃႈၼႆယူႇၶႃႈယဝ်ႉ။

ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းပိူင်ပဵၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉသေ ၸင်ႇသမ်ႉမီးၶုၼ်ၽီပႃးၼိုင်ႈ မႃးၽၢၼ်ႇႁဵတ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သေလႄႈ ၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈၽီလူးလူင်ၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ၊ ၶုၼ်ၽီပႃးၼၼ်ႉၸင်ႇၵႂႃႇဢုပ်ႇတင်း ၽီလူးၽီၽၢႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဝႃႈႉႉႉႉႉႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်လႄႈ ဢိၵ်ႇဝူဝ်းၵႂၢႆးၵႆႇမူမႃမႅဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸမ်တေမူတ်း
သဵင်ႈယဝ်ႉ၊ သင်သူၶုၼ်ၽီလူးၽီၽၢႆးႁဝ်းၶဝ် ၶႆႈဢဝ်ၵိၼ်မူတ်းမူတ်းၼႆၸိုင် ပေႃးထိုင်ဝၼ်းလိူၼ်လပ်းမႃးၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈတေမႃးပၼ်သူၸဝ်ႈၵိၼ် လီလီငၢမ်းငၢမ်းတီႈၶႃႈဢေႃႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းၶႃႈမီးၶေႃႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၼ်တင်းသူၸဝ်ႈ သင်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းလႆႈၼႆ သူၸဝ်ႈလူဝ်ႇလႆႈပွၵ်ႈဝၢၼ်ႈပွၵ်ႈမိူင်းသူၶိုၼ်း တေဢမ်ႇလႆႈမႃးယႃႉမႃးၵဝ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်း မိူင်းႁဝ်းၶႃႈထႅင်ႈၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်း ၶႆႈယွၼ်းႁႂ်ႈသူၸဝ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆၶႃႈ ၼႆသေ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆယူႇ ယဝ်ႉ၊ ၶမ်ႈဝၼ်းလိူၼ်လပ်းၼၼ်ႉ ၶႆႈႁႂ်ႈသူၸဝ်ႈၶုတ်းပၼ်ႇႁွပ်ႈတိၼ်လွႆ တႃႇၸဵတ်းလုၵ်ႈၶႃႈ သင်ဝႃႈၼႂ်းၶမ်ႈၶိုၼ်းလဵဝ် ႁၢၼ်ႉတေႃႇၵႆႇၶၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း ပေႃးသူၸဝ်ႈၶုတ်းႁွပ်ႈလွႆတႃႇၸဵတ်းလုၵ်ႈ လႆႈၼႆၸိုင် ႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် ဢိၵ်ႇတင်းၵႆႇပဵတ်းမူမႃဝူဝ်းၵႂၢႆးတင်းသဵင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢဝ်မႃးပၼ်သူၸဝ်ႈၵိၼ်လီလီငၢမ်းငၢမ်းယူႇတီႈၶႃႈယဝ်ႉ၊ ဝႃႈၸိူင်ႉၼႆသေ ၽီလူးၽီၽၢႆးၶဝ်ၵေႃႈ ၽွမ်ႉလႆႈၸႂ်ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ထိုင်ၶမ်ႈလိူၼ်လပ်းၼၼ်ႉမႃး ပေႃးဝႃႈသၢႆငဝ်းလႅင်းၵၢင်ဝၼ်း ၸူမ်ႁူဝ်လွႆလူင်းၵႂႃႇ လပ်းသိင်ႇၸွမ်ႉႁွမ်ႉယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၽီလူးၽီၽၢႆးၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸႃႉတေႇၶုတ်းလိၼ်ၸွမ်းတိၼ်လွႆတႃႇၸဵတ်းလုၵ်ႈႁႂ်ႈပေႃးႁွပ်ႈၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ၊ ၽီလူးၽီၽၢႆးၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸင်ႇမႃးဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ဝႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇၵႆႇၶၼ်ၼႆႉ ၵူဝ်ႁဝ်းဢမ်ႇတၼ်းၶုတ်းႁွပ်ႈလႆႈ လွႆၸဵတ်းလုၵ်ႈၼႆႉၵူၺ်းယဝ်ႉ ၼႆသေ ၶဝ်ၸင်ႇလၢတ်ႈၵၼ်ထႅင်ႈဝႃႈ ႁဝ်းမႃးၽေႁဵတ်းသွင်ၸုမ်း တႃႇၸုမ်းၼိုင်ႈတေလႆႈ ၶုတ်းလိၼ် ထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ တေလႆႈၵႂႃႇႁႃၺွပ်းတီႉဢဝ်ၵႆႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၶဝ်သေ ဢဝ်တၢႆပႅတ်ႈမူတ်းမူတ်း ယႃႇဝႆႉၵိုတ်းသေတူဝ် ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ပေႃးၶဝ်တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉၼႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၶုတ်းလိၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၵႂႃႇႁႃလၵ်ႉဢဝ်ၵိၼ်ၵႆႇ ဢၼ် မီးယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတင်းသဵင်ႈယူႇယဝ်ႉ၊ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ထိုင်ၶိင်ႇၵႆႇၶၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ
ၵႆႇတႃႇတေၶၼ်မၼ်းဢမ်ႇမီးသေတူဝ်ယဝ်ႉ။ ထိုင်မိူဝ်ႈယၢမ်းၼၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ၶုၼ်ၽီၵေႃႈ သမ်ႉႁူႉဝႃႈ ၽီလူး/ၽၢႆးၶဝ် ၺွပ်းၵိၼ်ၵႆႇပႅတ်ႈမူတ်း ထိုင်ယၢမ်းၵႆႇၶၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇမီးၵႆႇတႃႇၶၼ်သေတူဝ်ယဝ်ႉလႄႈ မိူဝ်ႈၼႃႈမိူင်းၸမ်တေလႅင်းယူႇလီ လီၼၼ်ႉၵူၺ်း ၶုၼ်ၽီၸင်ႇၽၢၼ်ႇသႂၢင်းႁဵတ်းပဵၼ်ၵႆႇသေၶၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈၵႆႇၶၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈၽီလူးၶဝ် ၶုတ်းၸွမ်းတိၼ်လွႆဢမ်ႇႁွပ်ႈလႆႈလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇလႆႈပွၵ်ႈဝၢႆႇသၢႆႇၶိုၼ်း မိူင်းၶဝ်ပုၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်းမႃးတူၺ်း လွင်ႈတၢင်းမၼ်းၸိူင်ႉၼႆၸိုင် ဢမ်ႇလႅပ်ႈၶႆႈလီယုမ်ႇသေဢိတ်းယဝ်ႉၶႃႈၼေႃႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈသမ်ႉႁၼ်မီးပႃးဝႆႉ သၢၵ်ႈသေႇမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇလွႆဢၼ်ၽီလူးၶဝ်ၶုတ်းသေ ဢမ်ႇႁွပ်ႈ တေႃႉတႄႉၵိုတ်းမွၵ်ႈဝႃးၼိုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီဝူၼ်ႉလီၶူၼ်ႉၶိုၼ်းပိုၼ်းမၼ်းယူႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈၶႃႈယဝ်ႉ။

ၶႅပ်းႁၢင်ႈလွႆ ဢၼ်ၽီလူး/ၽၢႆးၶဝ်ၶုတ်းဢမ်ႇယဝ်ႉ

ၶႅပ်းႁၢင်ႈဢၼ်လႆႈႁၼ်ယူႇပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉတႄႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉဝႃႈလွႆၶူး ၼႆသေ ပဵၼ်လွႆဢၼ်ၽီလူး/ၽၢႆးၶဝ် ၶုတ်းဢမ်ႇႁွပ်ႈ ဢမ်ႇယဝ်ႉလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈႁွတ်ႈမိူဝ်းတီႈမိူင်းတၢင်ႈၼႆ လွႆၶူးဢၼ်ၼႆႉ တေယူႇဝႆႉ မိူဝ်ႈၸမ်တေထိုင်မိူင်းတၢင်ႈ ဢမ်ႇပေႃးၸမ်ပေႃးၵႆၼၼ်ႉယူႇၶႃႈယဝ်ႉ။

ၼႆႉသမ်ႉပဵၼ်လွႆၶူး တီႈဝၢၼ်ႈလူင် ၼႆၶႃႈဢေႃႈ၊ လွႆၶူးၼႆႉ ပေႃးဝႃႈၶဝ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇမိူင်းတၢင်ႈယဝ်ႉၼႆ တေလႆႈႁၼ်မီးဝႆႉယူႇ တီႈႁူဝ်ဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈလူင်ၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ၶႃႈယဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်ႈၸဝ်ႈၶူးပေႃႈသိၼ်ထမ်းဝုၼ်းၸုမ်ႉႁဝ်းၶႃႈ မိူဝ်းတေႇၵွင်းမူးဝႆႉ ၼိူဝ်ၸိၵ်းမၼ်းၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်တီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် မႃးလူႇမႃးဝႆႈ မႃးႁဵတ်းတၢင်းလီၵူႉသူဝ်ႇၵၼ် ယူႇၵူႈဝၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ။

ဢၼ်လႆႈႁၼ်ယူႇၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်လွႆၶူး တီႈဝၢၼ်ႈလွႆဢွႆႇ ဢၼ်မီးယူႇၽၢႆႇၸၢၼ်းၵျွင်းလူင်မိူင်းတၢင်ႈၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈမီးထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉဝႆႉလႄႈဢမ်ႇလႆႈႁၼ်လီ၊ ဝၢၼ်ႈလွႆဢွႆႇ ၼႆႉ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်တီႈဢွႆႇၽီလူး/ၽၢႆး ၶဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၸိုင်ႈဝႃႈဝၢၼ်ႈလွႆဢွႆႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ဢၼ်လႆႈႁၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ဢုမ်ႇမႆႉ လဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွႆၶူး ဢၼ်မီးၸမ်ဝၢၼ်ႈပဵင်းၶႃး လႄႈ ၸမ်ၸမ်ၵၼ်တင်း ၶဵင်ႇၸဝ်ႈမိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ဢုမ်ႇပႃႇမႆႉလူင်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ 

လွႆၶူးဢၼ်ၼႆႉသမ်ႉ မီးတၢင်းႁၢင်ဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈလူင်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

လွႆၶူးဢၼ်ၼႆႉတႄႉ မီးၽၢႆႇတၢင်းၸၢၼ်း တီႈဝၢၼ်ႈၸၢၼ်းၼၼ်ႉယူႇၶႃႈယဝ်ႉ။

တွၼ်ႈတႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ ၶႃႈႁဝ်းတေၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉတီႈၼႆႈၵွၼ်ႇၶႃႈ ပွၵ်ႈၼႃႈၶႃႇလိုၼ်းမႃး ၸင်ႇၵွႆႈမႃးသိုပ်ႇၶႆႈၼႄထႅင်ႈၶႃႈ၊ မႂ်ႇသုင်တင်းသဵင်ႈၶႃႈ။